Ana içeriğe atla

Frig Vadisi-II: Afyonkarahisar

 

Frig Vadisi, 3000 yıl önce başkent Gordion (Polatlı, Ankara) ve çevresinde kurulmuş bir devlet olan Frigya'nın günümüzde Eskişehir-Afyonkarahisar-Kütahya illeri arasında kalan dağlık bölgesidir. 

Bir önceki yazıda Frig Vadisi'nin Eskişehir etabından bahsetmiştim. Bu yazıda ise Afyonkarahisar etabını anlatacağım. Afyonkarahisar etabının Eskişehir'den farkı, burada 2800 yıllık Frig anıtları ve kaya mezarlarının dışında rüzgar, yağmur gibi doğal faktörlerle şekillenen kaya oluşumlarının da bulunuyor olması. Burası adeta Kapadokya'nın kayalıklardan oluşan hali.

Frigya ile ilgili genel bir bilgi edinmek için Frigya: Kral Midas, Gordion ve Frigler isimli yazımı okuyabilirsiniz. Frig Vadisi'nin Eskişehir etabını anlattığım Frig Vadisi-I: Eskişehir başlıklı yazımı da bu linkten okuyabilirsiniz. 


Afyonkarahisar ya da yaygın kullanımıyla Afyon denildiğinde çoğu kişinin aklına dinlenme tesisi gelir. Çünkü birçok otobüs hattı burada mola vermektedir. Bazıları ise Afyon'u sucuğu ile bilir. Oysa Afyon Frigya'nın mirasını barındırması nedeniyle tarihi açıdan önemli bir şehir. Frig Vadisi son yıllarda popüler olmaya başladığından henüz bu durum çok yaygın olarak bilinmiyor. Bu nedenle tatilde Afyon'a gideceğimi söylediğimde gülenler olmuştu. Ancak güzel olan kısım şu ki; Afyonlular bu hazinenin farkında. Zira; gördüğüm kadarıyla bu alandaki turizmin gelişmesi için birçok faaliyet yürütüyorlar. Bu atılımlardan biri ise Ayazini Ören Yeri. 


Afyonkarahisar'ın İhsaniye İlçesi Döğer Kasabası Ayazini Köyü'nde bulunan Ayazini Ören Yeri'nde bulunan eserler arasında ilk sırada Aslantaş Kaya Mezarı yer alıyor. Frigya'nın Ankara (Polatlı) etabını anlattığım yazımda Frig mezarlarının tümülüs şeklinde yapıldığından bahsetmiştim. Afyonkarahisar'daki mezarlar ise kayalar oyularak inşa edilmiştir. Yukarıdaki fotoğrafta da kayanın üzerinde karşılıklı duran iki aslan figürü görülmektedir. Aslanların hemen altında ise çok net olarak görülmese de yavru aslan figürleri bulunduğu anlaşılmaktadır. 


Ayazini Ören Yeri'nde bulunan başka bir kaya mezarı olan Yılantaş Kaya Mezarı da yine oldukça büyük bir kaya kütlesi şekillendirilerek yapılmıştır. Ancak yıkılmış ve parçalanmış durumdadır. 


Bu kayanın üzerinde belirgin bir aslan figürü bulunmaktadır. Ön kısma düşen parçada aslanın kafası net olarak görülmektedir. Bunun dışında yılan kabartmaları da olduğundan bu mezar Yılantaş olarak adlandırılmıştır. 


Afyonkarahisar'ın İhsaniye ilçesinde bulunan Üçler Köyü'nde ise Aslankaya Anıtı bulunmaktadır. Her ne kadar tahrip edilmiş olsa da dikkatli bakıldığında kayanın üzerine oyulan şekiller görülebilmektedir. Kayanın içeri doğru oyulmuş kısmında, Aslantaş Kaya Mezarı'nda olduğu gibi, karşılıklı duran iki aslan bulunduğu fark edilmektedir. Bu aslanların arasında Frigya'nın en önemli tanrıçası olan Kibele'yi temsil eden bir figür bulunmaktadır. 


Aslankaya Anıtı'nın yan tarafında ise mükemmel bir aslan kabartması bulunmaktadır. Şaha kalkan ve kükreyen bu aslanın özellikle bacaklarının olduğu kısım çok net görülebilmektedir. 


Afyonkarahisar'ın İhsaniye ilçesi Kayıhan Kasabası'nda bulunan Maltaş Anıtı da yine önemli bir Frig eseridir. Bu anıtın alt kısmının beyaz olduğunu görmektesiniz. Bunun sebebi bu kısmın toprak altında kalmış olmasıdır. 


Maltaş Anıtı'nın üst kısmında bulunan şekillerin daha net görülebilmesi için yukarıda yalnızca bu kısmının fotoğrafını yukarıda paylaşıyorum.


Yazının başında Frig Vadisi'nin Afyonkarahisar etabında Kapadokya'ya benzer kaya oluşumlarının bulunduğundan bahsetmiştim. Yukarıda bunun bir örneğini paylaşıyorum. 

Bu bölgedeki kayalar volkanik tüflerden meydana geldiğinden kolay şekillenmektedir. İnsan eliyle yapılan oymaların dışında dışında rüzgar ve yağmur gibi doğal nedenlerle aşınarak çeşitli şekiller alan kayalar da bulunmaktadır. 

Burası adeta masal diyarı gibi. Kapadokya'yı gördüğümde bu kadar etkilenmediğimi belirtmek isterim. 

Frig Vadisi'ni gezmek istiyorsanız buna uygun mevsimde gelmeniz gerektiğini de hatırlatmalıyım. Ben geçtiğimiz yıl Mayıs ayında geldim ve mont giymeme rağmen çok üşüdüm. Mart ayında her yer karlar altındayken Kars'a gittiğimde üşümemiştim ama Mayıs ayında Afyon'da üşüdüm. Sanırım bu örnek uyarılarımı dikkate almanızda yardımcı olur :) Yazın da tam aksine çok aşırı sıcak olduğunu duydum. Bu nedenle bahar aylarında havaların ılıman olduğu zamanlarda gelmelisiniz. 

(Görsel: https://cmylmzfikirsanat.com/yapimlar/arog/)

Bu arada, bildiğiniz üzere, Cem Yılmaz'ın A.R.O.G. filminin büyük bölümü taş devrinde geçmekteydi. İşte bu sahneler de Frig Vadisi'nin Afyonkarahisar ili İhsaniye ilçesi sınırları içerisinde yer alan kısmında çekilmiştir. Bu bölgeye geldiğinizde filmin çekildiği alanı da ziyaret edebilirsiniz. 

Yorumlar